Als je regelmatig bezig bent met je gezondheid, zal je het begrip saturatie wellicht bekend voorkomen. Veel (professionele) sporters hebben vrijwel altijd een saturatiemeter bij zich omdat het een goede indicatie kan geven van de opbouw van de conditie. Maar ook bij bepaalde ernstige ziekten wordt aangeraden om een dergelijk handig apparaatje in huis te hebben. Maar wat is saturatie nu precies en waarom is het zo belangrijk om dat te kunnen meten?
Wat is saturatie?
Inhoudsopgave
Ons bloed transporteert onder andere zuurstof door het lichaam. Zuurstof is onmisbaar voor vrijwel alle processen die in ons lichaam plaatsvinden. Waar het mogelijk is om lange tijd zonder eten te kunnen en ook gebrek aan water niet meteen fataal is, geldt dat wel voor zuurstof. Als de hersenen slechts enkele minuten geen zuurstof meer krijgen, kan er al onherstelbare schade ontstaan. Duurt het langer dan is de dood het gevolg. Het bloed bevat hemoglobine en dat is in staat om zuurstof te binden en daar het lichaam te vervoeren.
De zuurstof wordt bij de lichaamsprocessen ‘verbrandt’ en kooldioxide wordt teruggevoerd naar de longen om uitgeademd te worden. De verzadiging van het bloed met zuurstof wordt saturatie genoemd. In een normale situatie is deze waarde 95% of hoger. Zelfs bij een percentage van 90% kan dit al duiden op een probleem van de longen of het hart.
Hoe werkt een saturatiemeter?
Een saturatiemeter ziet er uit als een soort knijpertje. Er komt geen bloed aan te pas bij een meting. Je doet het knijpertje om je vinger en enige tijd later zie je de uitkomst van de meting. Wat vroeger een ingewikkeld proces was in het laboratorium kan je nu eenvoudig testen op iedere plaats waar je maar wilt. Het draait allemaal om licht en kleur. Bloed van zoogdieren is rood door het ijzer dat zich daarin bevindt.
Bloedplaatjes gevuld met zuurstof zijn van een andere kleur rood dan plaatjes die geen zuurstof bevatten. Daarvan wordt gebruik gemaakt bij het meten van de saturatie. De meter die om je vinger zit, zendt twee kleuren licht uit: rood licht en infrarood licht. Hiermee kan worden vastgesteld hoeveel procent van de bloedplaatjes zuurstof bevat. Afhankelijk van de verzadiging van het bloed met zuurstof wordt een deel van het rode licht niet teruggekaatst en daardoor wordt het percentage zuurstof berekend.
Welke soorten saturatiemeters zijn er?
Een saturatiemeter is beslist een geavanceerd apparaatje zoals je hierboven hebt kunnen lezen. Ze zijn er van een eenvoudige uitvoering waarmee je alleen de verzadiging van zuurstof in het bloed kan aflezen tot zeer luxe exemplaren. In het algemeen is een saturatiemeter ook voorzien van een sensor waarmee de hartslag wordt gemeten. Dat is uiteraard logisch, omdat een gebrek aan voldoende verzadiging met zuurstof een gevolg kan zijn van het onvoldoende rondpompen van het bloed.
Verder kan het probleem zich ook in de longen bevinden waar de zuurstof in het bloed moet worden opgenomen. De luxere exemplaren hebben tegenwoordig ook vaak de mogelijkheid om de metingen te laten opslaan op je mobiel of laptop. Het verloop van de waarden geeft zowel inzicht in de opbouw van de conditie bij een sporter als de potentiële problemen bij een patiënt. Dat laatste is van belang voor de behandelende arts.
Waarom zou je saturatiemeter kopen?
Gelet op het belang van voldoende zuurstof in het bloed zou eigenlijk in ieder huishouden een dergelijke meter horen. In ieder geval is het eigenlijk noodzakelijk indien een van de leden in het huishouden leidt aan een longziekte zoals COPD of hartfalen. Bij dergelijke ziektebeelden is de saturatie vaak ook een lager niveau dan bij gezonde mensen. Bij COPD is een percentage van 90% niet ongebruikelijk. Een dergelijke waarde is bij een gezonde volwassene al gevaarlijk. Indien een patiënt met een hartkwaal of longziekte zich niet lekker voelt, is dat een goede reden om de meter te gebruiken en bij een lage waarde direct contact op te nemen met een arts. Kies wel altijd voor een betrouwbare webshop als je een dergelijke meter aanschaft.
Voor (professionele) sporters is een saturatiemeter een goed middel om de opbouw van de conditie te meten. Door de waarden (inclusief hartslag) op een rijtje te zetten bij aanvang, gedurende en na afloop van de training wordt een beeld gekregen van de resultaten van de inspanningen.
Gelet op de haast die geboden is bij onvoldoende zuurstof in het bloed behoort de saturatiemeter eigenlijk in ieder medicijnkastje. Test de meter met enige regelmaat, ook als je deze hopelijk in de praktijk niet vaak hoeft te gebruiken.
